Vai trò của cộng đồng trong công tác phòng cháy chữa cháy
Phòng cháy chữa cháy (PCCC) là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, liên quan trực tiếp đến tính mạng, tài sản của người dân và sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Trong công tác PCCC, bên cạnh sự nỗ lực của lực lượng chức năng, vai trò của cộng đồng là vô cùng quan trọng, góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp, phòng ngừa và hạn chế tối đa thiệt hại do cháy nổ gây ra.
1. Cộng đồng – “tai mắt” nhạy bén trong công tác PCCC
Mỗi người dân chính là “tai mắt”, “cảm biến” nhạy bén nhất, phát hiện sớm nhất những nguy cơ cháy nổ tiềm ẩn ngay trong chính gia đình, khu dân cư, cơ quan, xí nghiệp… Sự cảnh giác, tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân sẽ giúp ngăn chặn kịp thời những sự cố cháy nổ ngay từ khi mới manh nha.
- Phát hiện và báo cáo kịp thời: Người dân cần chủ động quan sát, phát hiện các nguy cơ cháy nổ như: hệ thống điện cũ nát, quá tải; sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt không an toàn; tình trạng rò rỉ khí gas, chất dễ cháy… và kịp thời báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc lực lượng PCCC.
- Tuyên truyền, phổ biến kiến thức PCCC: Mỗi người dân cần trang bị cho bản thân kiến thức cơ bản về PCCC, đồng thời tích cực tuyên truyền, vận động người thân, bạn bè, hàng xóm cùng tham gia thực hiện các biện pháp phòng ngừa cháy nổ.
2. Cộng đồng – lực lượng nòng cốt trong công tác PCCC tại chỗ
Khi sự cố cháy nổ xảy ra, “thời gian vàng” để khống chế đám cháy thường rất ngắn. Lúc này, cộng đồng chính là lực lượng nòng cốt, xung kích, triển khai các biện pháp chữa cháy ban đầu, hạn chế tối đa thiệt hại trước khi lực lượng PCCC chuyên nghiệp đến.
- Sử dụng thành thạo các thiết bị PCCC: Mỗi gia đình, cơ quan, doanh nghiệp cần trang bị các thiết bị phòng cháy chữa cháy cơ bản như bình chữa cháy, thiết bị báo cháy, vòi phun nước… và hướng dẫn cho mọi người biết cách sử dụng thành thạo.
- Tham gia đội PCCC dân phòng: Người dân cần tích cực tham gia các đội PCCC dân phòng tại địa phương, được huấn luyện kỹ năng chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, phối hợp hiệu quả với lực lượng PCCC chuyên nghiệp khi có sự cố xảy ra.
- Tổ chức thoát nạn an toàn: Trong trường hợp xảy ra cháy, người dân cần bình tĩnh, áp dụng các kỹ năng thoát nạn đã được học, hỗ trợ lẫn nhau để thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm một cách an toàn.
3. Cộng đồng – nhân tố quan trọng trong xây dựng môi trường an toàn PCCC
Ý thức, thái độ và hành vi của mỗi người dân ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn PCCC của cả cộng đồng. Mỗi người dân cần tự giác chấp hành các quy định về PCCC, góp phần xây dựng môi trường sống an toàn, phòng ngừa cháy nổ.
- Chấp hành nghiêm quy định PCCC: Tự giác tuân thủ các quy định về PCCC trong sinh hoạt, lao động, sản xuất, kinh doanh… như: không sử dụng lửa trần, không để vật liệu dễ cháy gần nguồn nhiệt, thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, bảo trì các thiết bị PCCC…
- Xây dựng nếp sống văn minh, an toàn: Hạn chế tối đa các hành vi tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ như: đốt rác, nấu nướng bằng bếp than, củi trong nhà, sử dụng thiết bị điện không đảm bảo an toàn…
- Tham gia xây dựng mô hình PCCC tại cộng đồng: Tích cực tham gia các mô hình PCCC tại cộng đồng như: “Tổ liên gia an toàn PCCC”, “Khu dân cư an toàn PCCC”, “Điểm chữa cháy công cộng”… góp phần nâng cao hiệu quả công tác PCCC tại cơ sở.
4. Nâng cao hiệu quả vai trò của cộng đồng trong công tác PCCC
Để phát huy tối đa vai trò của cộng đồng trong công tác PCCC, cần có sự chung tay góp sức của các cấp, các ngành, trong đó tập trung vào một số giải pháp sau:
- Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức PCCC: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, pháp luật về PCCC đến mọi tầng lớp nhân dân bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, phù hợp với từng đối tượng.
- Nâng cao chất lượng huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ PCCC cho lực lượng PCCC tại chỗ: Tổ chức thường xuyên các lớp huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ PCCC cho lực lượng PCCC cơ sở, đội PCCC dân phòng, trang bị cho họ kiến thức, kỹ năng cần thiết để xử lý kịp thời các tình huống cháy nổ.
- Khuyến khích người dân đầu tư trang bị các thiết bị PCCC: Cần có chính sách hỗ trợ, khuyến khích người dân đầu tư trang bị các thiết bị phòng cháy chữa cháy cho gia đình, cơ quan, doanh nghiệp… đảm bảo chất lượng, đáp ứng yêu cầu PCCC.
- Xây dựng và nhân rộng các mô hình PCCC hiệu quả: Tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình PCCC hiệu quả tại cộng đồng, tạo điều kiện để người dân tham gia tích cực vào công tác PCCC.
Kết luận
Phòng cháy chữa cháy là trách nhiệm của toàn dân. Nâng cao vai trò của cộng đồng trong công tác PCCC là yếu tố then chốt để xây dựng môi trường sống an toàn, bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân và góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
